weight 16,28gr. ; silver cast Ø 29mm.
medalist: Friedrich Hagenauer (?)
(German, born Strasbourg, 1490–1500, died after 1546)
design: Nikolaus von Amsdorf (?)

obv. Head of Pope (l) coupled with head of Devil (r),
surrounded by the legend; ✱ MALI CORVI MALVM O •✱
(translation: Bad Egg from a Bad Crow)
rev. Head of Cardinal (l) coupled with head of Jester (r), surrounded
by the legend; x ET  STVLTI  ALIQANDO  SAPITE .+PSAL•XCIII
(translation: and, you fools, be wise at last, Psalm 93)

This reverse inscription is taken from the Bible, the second half of Psalm 23:8 in the Vulgate: Intelligite, insipientes in populo; et stulti, aliquando sapite which the Douay-Rheims version translates as "Understand, ye senseless among the people: and, you fools, be wise at last."

It is generally accepted that the Protestant Reformation began in 1517 when Martin Luther nailed his Ninety-Five Theses to the door of the All Saints′ Church in Wittenberg, Germany, in which he protested many practices of the Catholic Church, in particular the sale of indulgences. The movement spread throughout Europe, most notably by Ulrich Zwingli (in Switzerland) and John Calvin (initially in France, later in Switzerland), but also by several other Protestant reformers. It encompassed most of Europe, gaining its strongest adherents in Northern Europe: Germany, Switzerland, Scandinavia, England, Scotland, The Netherlands. The movement was largely concluded in 1648 with the Peace of Westphalia, which ended one hundred thirty-one years of consequent European religious wars. This European Christian reform movement established Protestantism as a constituent branch of contemporary Christianity.

The medal shown here is one of several issued during this period to support the Protestant movement by ridiculing the hierarchy of the Roman Catholic Church. This satirical medal, when rotated at 180 degrees changes the pope, now portraying him as the devil; the figure of the cardinal, on the reverse, when rotated is converted into a jester or fool.

The Latin inscription on the obverse can be translated in various ways, but generally suggests that if the parent (Pope) is evil, the children (his followers) are evil also. The phrase is derived from an ancient Greek anecdote from the fifth century BC.

Barnard notes that the first medals depicting the pope and cardinal were positive images issued during the Reformation by the Roman Catholics in which the rotated images showed another view of each figure in different garb. Later the Protestants of Germany, Holland and Switzerland issued similar satirical medals, but now scurrilous, as the rotated images depicted the Pope as a Devil and the Cardinal as a Fool. Barnard goes on to note: "Many of these medals have been pierced, or provided with loops, for suspension, to facilitate wearing by enthusiasts of either party.  Human nature, too, being what it is, we may conjecture that it was sometimes found useful to carry about a pair of rival badges.  Displayed by Catholics in a Protestant district, or vice versa, they would probably save the wearer much trouble".

Again Barnard, quoting Klotz, states that the Pope-Devil and Cardinal-Fool types of medals date from between 1537 and 1547 and may have been designed by Luther′s friend Nikolaus von Amsdorf.

It concerns here a very early cast, executed in high relief and with fine details.
The work of a real artist medalist. Rare.

cf. Whiting 47 ; cf. Mitchiner, Medals 3018
beautiful specimen in high relief of this famous historical medal
vf/xf

gewicht 56,68gr. ; zilver Ø 58mm.
muntmeester Caspar Wijntgens
muntmeesterteken lelie
medailleur Jacob Utenwael

kz. Tafereel van de slag op de Zuiderzee met aan de randen de steden
Enkhuizen, Hoornen Amsterdam, binnen een parelcirkel. In de buitencirkel
de tekst;  kz. Harnashelm geplaatst op een trommel omgeven door
allerhande wapentuig binnen een parelcirkel. In de buitencirkel de tekst; 
✿ INQVISITIO ✿ INQVIRENDO ✿ NIMIS ✿ SEDVLO ✿ SE ✿ IPSAM ✿ PERDIT
(vertaald: De inquisitie (het Spaanse vlaggeschip), door te nauwgezet te
onderzoeken, vernietigde zichzelf)
kz. • C lelie W •  /  •II•OCTOBER•1573•  /  DOOR•LOVTER•GHEWELT  /  
VAN • MENICH • HELT /  DER•VRYE•WESTVRIESCHE•NATIE  /  
WERD • BOSSOV • GEVELT /  DIT • HIER • GESTELT /  TOT •
LOFTEKEN • VAN  /  GODS • GRATIE  /  • 1615 •
(vrij vertaald: Door de strijd van de West-Friese helden werd Busso
op 2 oktober 1573 verslagen en deze penning geslagen in 1615 als
blijk van dank aan Gods zegen)

In 1572 wisten de watergeuzen enkele strategische plaatsen te veroveren zoals Den Briel, Vlissingen en Enkhuizen. Hierdoor konden zij de Rijn, Schelde en Zuiderzee blokkeren teneinde de handel door Spaansgezinde steden te belemmeren. Met name de blokkade van de Zuiderzee en daarmee ook de haven van Amsterdam was Alva een doorn in het oog. Hij besloot daarop in september 1573 tot een aanval op de schans nabij Schellingwoude, alwaar de watergeuzen gelegerd waren. De schans werd door de Spanjaarden veroverd, maar de watergeuzen konden met hun schepen vluchten. De Spanjaarden wilden echter de watergeuzen uit de Zuiderzee verjagen en op 3 oktober deed een Spaanse vloot wederom een aanval op de watergeuzen. De Spaanse vloot stond onder aanvoering van Maximiliaan de Hénin-Liétard, heer van Bossu, die stadhouder was van Holland, Zeeland en Utrecht en admiraal van de Nederlanden namens de Spaanse koning. De watergeuzen stonden onder aanvoering van Cornelis Dirkszoon, burgemeester van Monnickendam. In de dagen daarop werden aan beide kanten zware verliezen geleden, maar de strijd bleef onbeslist. Na een pauze van een paar dagen werd op 11 oktober de strijd hervat. In de Hoornse Hop kwam het tot een treffen die de geschiedenis in zou gaan als de ″Slag op de Zuiderzee″; in een zware strijd slaagden de geuzen erin de mast van het Spaanse vlaggenschip om te hakken. De andere Spaanse schepen sloegen op de vlucht en weken uit naar de haven van het Spaansgezinde Amsterdam. Bossu bleef met het vlaggenschip achter en werd gevangen genomen en opgesloten in het weeshuis van Hoorn. In 1576 werd hij uitgeruild tegen Philips van Marnix van Sint-Aldegonden, een medestander van Willem van Oranje en de mogelijk auteur van het ″Wilhelmus″. Bijkomend resultaat van deze slag was dat Amsterdam thans ook de kant van de opstandelingen koos, en daarna zou uitgroeien tot een zeer belangrijk internationaal handelscentrum.

Deze penning werd geslagen in het atelier van de provincial West-Friese Munt in opdracht van de admiraliteit van het Noorderkwartier van de provincie Holland ter herinnering aan de Slag op de Zuiderzee in 1573. In Hoorn, waar Bossu naartoe gebracht werd na de overwinning op de Spaanse vloot, hebben de burgers plechtig de veroverde Admiraalsvlag, als gedenkteken van de zege opgehangen en daaronder (waarschijnlijk pas in 1615) een tekst (jaarschrift) gesteld welke door Kornelis Thaamszoon gemaakt is. Vanwege deze gebeurtenis is deze penning geslagen want het jaarschrift is de tekst op de keerzijde van deze penning. Het veroverde admiraalsschip de ′Inquisitio′ van Bossu is later gebruikt ter beveiliging van de Eemsstroom. Het omschrift op de voorzijde slaat daarmee ook op dit schip.

van Loon I, pag. 170 ; Roovers 62 (JMP 1953 I, p.30) ;
JMP.1957, pag.47 ; Montagu A2    RR
Minieme gietgal. Uitzonderlijk mooi exemplaar met zeer scherpe details.
pr/unc

gewicht 40,81gr. ; zilver Ø 51mm.
medailleur: Gerard van Bylaer
Deze historiepenning of triomfpenning werd
geslagen in opdracht van de Staten van Friesland.

vz. Aanzicht van de stad Groningen met op de voorgrond de stellingen,
kampementen en de belegeringsactiviteiten van de cavalerie in infanterie
der Staatse troepen o.l.v. prins Maurits
kz. Gekroond wapen van Friesland met daaronder de tekst;
HISPANIS / AB EXERC.FOED. / PROVI. INF. GERM / COVORDIO FVGATIS: /
GRONINGA•MOX BIMESTRI / OBSID•LIBERT•RESTITVTA / IN MONVMENTV /
ORD • FRIS• / F • F / CIƆ IƆ XCIV
Voluit luidt deze Latijnse tekst: Hispanis ab exercitu foederatarum provinciarum inferioris Germaniae Covordio fugatis Groningaque mox bimestri obsidione libertati restituta in monumentum ordines Frisiae fieri fecerunt CIƆ IƆ XCIV, hetgeen te vertalen is als: ′de Spanjaarden door het leger der Verenigde Provincie verjaagd van Coevorden en het herstel van de vrijheid voor Groningen na een belegering van twee maanden, hebben de Staten van Friesland deze tot een gedenkteken doen munten 1594′

Sinds september 1592 was Coevorden in handen van Staatsgezinden, en dat sneed voor de Spaansgezinden de oostelijke aanvoerlijn naar Groningen af. Het innemen van Coevorden was van cruciaal belang voor het Spaanse bewind in de Noordelijke Nederlanden. De Spaanse veldheer Francisco Verdugo besloot daarom Coevorden in te sluiten en de stad te belegeren. Aanvang 1593 bezette hij het Huis Gramsbergen, bouwde een schans ter hoogte van Venebrugge, bezette het Huis "de Scheer" en legerde troepen in Emlichheim en Dalen. Verdugo sloeg zijn kamp in oktober 1593 in de Esschenbrugge bij Coevorden. De Spanjaarden legden daarop een dijk aan van de Esschenbrugge door de Hooilanden naar het Klooster, over de Haar naar De Loo. Verdugo was echter niet bekend met het klimaat van Coevorden, en mede door gebrek aan brandstof en voedsel ontstond er een ziekte binnen het legerkamp waarbij veel soldaten omkwamen of deserteerden, een compagnie kromp van 500 naar 100 man. Soldaten die op zoek naar brandstof en voedsel waren, brachten de ziekte ook naar omliggende dorpen waarbij complete gezinnen besmet werden en ook stierven.

In maart 1594 eiste Verdugo andermaal de stad op, waarop vanaf de wallen spottend werd geroepen dat men in Holland of Friesland niet gewoon is om voor mei te verhuizen. De bevelhebber van Coevorden, Caspar van Eussum verwachtte immers spoedig bijstand. En inderdaad, Maurits was vanuit Zwolle op weg naar Coevorden, ondersteund door het Staatse leger van 10.000 soldaten en 2000 man cavalerie sterk. Graaf Willem Lodewijk van Nassau-Dillenburg had zich met zijn dertien vendels Friezen bij Maurits aangesloten. Verdugo′s leger was middels versterkingen van o.a. Frederik en Herman van den Bergh weer aangegroeid tot 7000 man waardoor Maurits in slagorde naar Coevorden trok. Verdugo wachtte echter niet de komst van de Staatsen af, maar brak in de nacht van 7 mei zijn kamp op. Hij zond een deel naar Groningen en trok met de rest brandschattend naar Oldenzaal, vervolgens over de Eems naar het reeds door de Spaansen bezette Lingen. Daarop besloot Maurits op 19 mei met zijn troepen op te trekken naar de stad Groningen, dat nog in handen was van de Spanjaarden. Zijn doel was om middels een belegering de stad weer in handen te brengen van de Republiek (zgn. reductie). Op 22 mei sloegen zij hun kamp op aan de zuidzijde van Groningen. De legerplaats was hoog gelegen tussen het Hoornse- en Schuitendiep. Maurits gaf opdracht deze stromen in te dammen, waardoor naastgelegen land onder water liep. Ook liet hij kanalen aanleggen om zijn geschut aan te voeren, en enkele schansen (waarvan enkele al verlaten waren) in te nemen welke in het omringende land lagen. Alleen de schans bij Aduarderzijl moest stormenderhand ingenomen worden. Nu kon het leger ook vanuit Friesland van aanvoer worden voorzien. De stad Groningen werd geleidelijk ingesloten zodat het was afgesloten van bevoorrading. Het spaansgezinde stadsbestuur van Groningen had gerekend op een ontzetting door troepen van de hertog van Parma, maar die was door Philips II naar Frankrijk gestuurd. Die hulp kwam dus niet.

Een batterij van 60 kanonnen schoot op de verdedigingswerken van de stad. Met name de Oosterpoort moest het ontgelden. Tegelijkertijd liet Maurits een tunnel graven, waarmee de Oosterpoort ondermijnd kon worden. De stad zag geen uitweg meer, waardoor zij capituleerde. De stad en de belegeraars wilden met onderhandelingen beginnen, toen onder de burgerij opstand uitbrak. Albert Jarges (een van de vier burgemeesters van Groningen) werd door de burgerij aangewezen als nieuwe leider en het gevecht tegen de Staatsen werd weer opgepakt. Maurits liet de mijn, die ondertussen onder Oosterpoort geplaatst was, ontploffen, hetgeen 150 doden eiste. De Staatsen konden zo de Oosterpoort innemen en Jarges zag ook geen andere uitweg meer dan te onderhandelen over overgave. Maurits en Willem Lodewijk bleken bereid om bij een eventuele overgave een zeer gunstige regeling met de stad te sluiten. Feitelijk werd de stad in de reductie (d.w.z. terugkeer tot de Republiek) bevestigd in al haar oude rechten, hetgeen uiteindelijk voldoende reden was om de strijd te staken en Maurits en Willem Lodewijk met grote eer de stad te laten binnentrekken. De Spaanse troepen onder leiding van luitenant en commandant van Groningen George van Liauckema kregen een vrije aftocht met wapens en bagage.

van Loon I, pag.448, 1 ; K.P.K. 387 ; JMP.1953.26 ;
Saunders/Vanhoudt I, pag.352, no.1594-6 R
zfr/pr à pr-

ongesigneerd, gewicht 54,33gr. ; zilver Ø 48mm.

vz. Neptunes met drietand beweegt zich op een zeemonster over het water, een havenstad met schepen op de achtergrond, erboven een wolk met de Hebreeuwse tekst “Jehova”, het geheel binnen een parelcirkel. In de buitenrand een rozet, gevolgd door de tekst SIDERE•PROFICIANT•DEXTRO•NEPTVNIA•REGNA (vertaald: moge het koninkrijk van Neptunus onder een gunstig gesternte welvaren)
kz. Het gekroonde wapenschild van West-Friesland gehouden door twee leeuwen, met in de binnencirkel de tekst INSIGNIA FRISIÆ CIS RHENANÆ en roosje (vertaal: wapenschilden van het binnenrijnse Friesland), in de buitenrand de wapenschilden van de zeven West-Friese steden met daartussen de stadsnamen op opengevouwde boekrollen: ALCKMAER-HOORN-ENCKHVSEN-MEDENBLICK-EDAM-MONICEDAM-PVRMERENT

Geslagen ter herinnering aan de eerste commerciële expeditie naar Brazilië.

Deze  penning is in de regel geslagen op een veel lager gewicht van rond de 29 gram, zoals de exemplaren in de Zaar collection en de Adam collection. Dit exemplaar is geslagen op bijna het dubbele gewicht daarvan, een piedfort. zfr/pr met een mooi patina. Hoogst zeldzaam.

The Dutch Republic. Holland. 1596. Medal (Silver, 48mm, 54,33gr.), on the reopening of Dutch maritime commerce; by an unknown engraver. Rosette SIDERE•PROFICIANT•DEXTRO•NEPTVNIA•REGNA (= may the Kingdom of Neptune prosper under fortunate stars) Name of Jehovah in clouds over a scene of shipping, with Neptune riding a sea-monster to left in the foreground. Rev. INSIGNIA FRISIÆ CIS RHENANÆ (= the arms of Frisia on this side of the Rhine) Crowned shield with lion supporters bearing the arms of Frisia; around, shields bearing the arms of the cities of Alkmaer, Hoorn, Enckhusen, Medenblick, Edam, Monicedam and Purmerent (each accompanied by the name on an open scroll).

Struck to commemorate the first commercial expedition to Brazil.

This medal, as catalogued by Betts, is taken to be a precursor for “the Dutch colonies in India, Brazil and St. Thomas” In most cases this medal is struck on a weight of about 29 gram, as in the Zaar collection and the Adam collection. This piece is struck on nearly the double weight of that, a piedfort. Extremely rare

van Loon I, pag.488-489 ; K.P.K.402 ; cf. Betts 16 ; cf. Nomos auction 12, 22 may 2016, lot.255 (good vf  CHF 9000 + 20%) ; cf. Zaar Collection, Classical Numismatic Group 87, 18 may 2011, no.2179 ; cf. Adam collection, Heritage, 9-14 january 2013, lot 3560 (nearly vf  $ 11.750)

very attractive specimen with a wonderful toning.
vf/xf

gewicht 28,16gr. ; zilver Ø 54mm.

vz. Prins Maurits in gevechtsuitrusting te paard naar rechts met geheven zwaard in
rechterhand, Turnhout op de achtergrond, binnen een gekartelde cirkel, omringd
door de tekst;  ✥LIBERTATEM×NEMO×BONVS×NISI×CVM×ANIMA×SIMVL×AMISIT
(vertaald ″geen eerlijk man heeft ooit de vrijheid, als tegelijk zijn leven verloren″).

kz. Wapenschilden van Overijssel, Deventer, Kampen en Zwolle met linten
aan elkaar verbonden binnen een gekartelde cirkel, omringd door de tekst;
leeuwekop ORDINVM✿TRANSISSVLANIÆ✿INSIGNIA, binnen een gekartelde
cirkel, omringd door een border van de zeventien wapenschilden van de bijzondere
leden van Overijssel die zitting hadden in de Staten-Generaal.
(vertaald ″wapenschilden der Staten van Overijssel″).

Begin 1597 bereidde prins Maurits van Oranje een aanval voor op het Spaanse huurleger, dat bij de plaats Turnhout, in de Kempen was gelegerd. Turnhout was niet ommuurd en wegens nijpend geldgebrek, Spanje was in 1596 voor de derde maal bankroet gegaan, was er veel onvrede onder de soldaten. Eerdere militaire campagnes hadden dit leger bovendien uitgeput en het geldgebrek leidde tot plundering van het Vlaamse platteland. Een groot probleem voor de Spaanse landvoogd Albrecht van Oostenrijk, die de leiding had over de Spaanse troepen in de Nederlanden. Er werd besloten om een aanval te doen op het Staatse Tholen, maar slechte weersomstandigheden verhinderde dit steeds. Deze situatie was Maurits ter ore gekomen en in het geheim bereidde hij een aanval voor op het Spaanse huurleger bij Turnhout, dat vooral uit Italianen, Duitsers en Walen bestond. De troepen verzamelden zich rond Geertruidenberg. Toen het de omvang had van 5000 voetknechten en 800 ruiters trok dit leger o.l.v. Maurits en de commandanten Filips van Hohenlohe-Neuenstein, Charles de Héraugière en Francis Vere op richting Turnhout. Pas toen dit leger Turnhout bijna was genaderd, op 23 januari 1597, werd het door de Spanjaarden opgemerkt. De commandant van het Spaanse leger, de graaf van Varax, poogde nog om zijn troepen terug te trekken naar het beter verdedigbare Herentals, maar deze ontsnappingspoging wist Maurits te voorkomen. Ten zuiden van Turnhout bij het dorpje Tielen ging Maurits op 24 januari 1597 tot de aanval over. De Spanjaarden werden totaal overrompeld, met name door de Staatse cavalerie, en de paniek was groot. De veldslag duurde maar een half uur, maar leidde tot een waar bloedbad. Van het Spaanse huurleger vonden 2000 soldaten de dood, 500 soldaten werden gevangen genomen. Aan Staatse zijde waren slechts 10 doden te betreuren. De buitgemaakte vaandels zouden nog jarenlang de Ridderzaal in Den Haag sieren. Deze Slag op de Tielerheide was van groot belang voor de Noordelijke Nederlanden. Een voorgenomen aanval door de Spanjaarden was voorkomen en met de hulp van Engelse troepen konden de laatste Spaanse gezinde steden in de Noordelijke Nederlanden veroverd worden. De Spanjaarden waren immers ernstig verzwakt. Na dit succes in Turnhout ondernam Maurits een veldtocht waarin o.a. de plaatsen Alpen, Rijnberk, Meurs, Grol, Goor, Bredevoort, Enschede, Ootmarsum, Oldenzaal en Lingen op de Spanjaarden werden veroverd. Een sterke verdedigingslinie van forten en versterkte steden konden worden aangelegd, waarmee de Nederlanden benoorden de Rijn veilig waren gesteld. Deze slag was zeker een van de grootste militaire successen van prins Maurits van Oranje en van grote betekenis voor het verdere verloop van de oorlog, voor de Spanjaarden was het een enorme vernedering.....

obv. Armoured knight (prince Maurice of Orange) on horseback, riding right,
the city of Kampen in the background, within dotted circle, surrounded by
the legend; ✥ LIBERTATEM x NEMO x BONVS x NISI x CVM x ANIMA
x SIMVL x AMISIT (translation: No good man ever lost his liberty except with his life)

rev. Large shield of Overijssel, below; smaller shields of the imperial cities Deventer,
Kampen and Zwolle, within dotted circle, surrounded by the legend, lion head above,
surrounded by the legend; ❀ ORDINVM ❀ TRANSISSVLANIÆ ❀ INSIGNIA
(Arms of the States of Overijssel), within dotted circle, surrounded by 17 shields,
each representing one the members of Council of Overijssel.

Struck to commemorate the famous victory of Prince Maurice of Orange at the battle of Turnhout in January 1597, where he defeated a Spanish army under the command of count Varax. His victory was celebrated throughout the United Provinces. For this was not just any victory, but the very first time a victory was achieved in the open field over the famous legions of Spain. The defeat of the Spanish ment that the Dutch held the initiative in 1597 and Maurice exploited this in full: within a period of 3 months he managed to conquer 9 cities. Thus this medal links to a very important event that took place during the 80 Year′s War.

Zeer attractieve pronkdaalder met een mooi patina. Zeldzaam.

A rare and impressive Schautaler with attractive toning. Rare.

van Loon I,pag.494/482.3 ; OP 83 ; JMP 1953 (Roovers) nr. 77 ;
Med. Ill. I 172.166. ; vgl. K.P.K. 407-410 R
miniem slagbarstje ; very minor flan crack
pr

weight 8,11gr. ; bronze Ø 28mm.
designed by: Valerio Belli 1468-1546

obv. Bare-headed and draped bust of Lysander right,
surrounded by the legend; ΛYΣANΔPOY ΛAKONOΣ
rev. Nikè standing right on prow of ship carried by two hippocamps,
holding wreath and sceptre; NIKH - NHITHΣ across fields

Lysander was a Spartan admiral and statesman who was very influential during the final years of the Peloponnesian War and for the decade following. He was thought to be the son of a helot mother and a Spartan father. It is not known how he rose to eminence: he first appears as admiral of the Spartan navy in 407 BC, and two years later, he led the Spartans to a decisive victory at Aegospotami, and then blockaded the harbor at Athens until their surrender a year later. By 404 BC he was the most powerful man in the Greek world and set about completing the task of building up a Spartan empire. He was very influential in the replacement of democratic governments throughout Greece, with oligarchies under the control of Spartan governors.

But Lysander′s boundless influence, and the honours paid him, roused the jealousy of the kings and the ephors, and, on being accused by the Persian satrap Pharnabazus, he was recalled to Sparta. Soon afterwards he was sent to Athens with an army to aid the oligarchs, but Pausanias, one of the kings, followed him and brought about a restoration of democracy. On the death of Agis II., Lysander secured the succession of Agesilaus, whom he hoped to find amenable to his influence. But in this he was disappointed. Though chosen to accompany the king to Asia as one of his thirty advisers, he was kept inactive and his influence was broken by studied affronts, and finally he was sent at his own request as envoy to the Hellespont. He soon returned to Sparta to mature plans for overthrowing the hereditary kingship and substituting an elective monarchy, but his efforts were fruitless, and his schemes were cut short by the outbreak of war with Thebes. In 395 BC, Lysander invaded Boeotia from the west, receiving the submission of Orchomenus and sacking Lebadea, but the enemy intercepted his despatch to Pausanias, who had meanwhile entered Boeotia from the south, containing plans for a joint attack upon Haliartus. The town was at once strongly garrisoned, and when Lysander marched against it he was defeated and slain. He was buried in the territory of Panopeus, the nearest Phocian city. An able commander and an adroit diplomatist, Lysander was fired by the ambition to make Sparta supreme in Greece and himself in Sparta. To this end he shrank from no treachery or cruelty; yet, like Agesilaus, he was totally free from the characteristic Spartan vice of avarice, and died, as he had lived, a poor man.

Part of a series of some fifty medals prepared by Belli, portraying famous personalities of antiquity. The piece offered here is not an original from Belli, but a later cast.

HMB III.40 ; cf. Attwood 357c
vf

gewicht 51,39gr. ; zilver Ø 55mm
medailleur W. van Bylaer

kz. Zicht op de fortificaties van de stad Bergen op Zoom in vogelvlucht, daarboven
in cartouche de tekst;  BERGEN•OP•ZOOM HISP•FVG•2•OCTB •ANNO•1622•
kz. Harnashelm geplaatst op een trommel omgeven door allerhande wapentuig
binnen een parelcirkel. In de buitencirkel de tekst;
HOSTIBVSxMAVRITIOxDVCExFVGATISxIEHOVAExVICTORIA• ❀ •

In 1622 werd Bergen op Zoom belegerd door de Spaanse veldheer Ambrosius Spinola (1569-1630). Hij was van oorsprong een rijke bankier uit Genua, die ook de financiën voor de koning van Spanje regelde. In 1602 leidde hij samen met zijn broer Frederik Spinola een groot leger, die orde op zaken moest stellen in de Nederlanden. Philips II stelde dat Ambrosius stadhouder van Friesland kon worden, hetgeen uiteindelijk nooit gebeurde. In de opvolgende decennia belegerde Ambrosius Spinola vele steden, zoals Oostende, Goor, Oldenzaal, Groenlo, Rijnberk, Lingen, Gulik, Breda en Goes. Ook Bergen op Zoom werd op 18 juli 1622  door hem tevergeefs belegerd. De stad kon stand houden doordat het bevoorraad kon worden vanuit de zee aan de westkant. Een jonge Michiel de Ruyter deed begin september per schip Bergen op Zoom aan, en nam het kamp van Spinola als kanonnier vuur. Door de verdediging vanuit de stad en beschietingen uit zee verloor Spinola veel manschappen. Op 2 oktober arriveerde Maurits van Oranje en werd de stad ontzet. Na meer dan 25 jaar strijd in de Nederlanden reist hij in 1628 naar Madrid om aldaar vrede met de Noordelijke Nederlanden te bepleiten. Zijn voornemen om als rijk man uit de Nederlanden terug te keren was jammerlijk mislukt, integendeel, hij had veel vermogen verloren. De koning van Spanje en diens militaire adviseurs wilden echter niets van vrede met de Noordelijke Nederlanden weten, en Spinola keerde terug naar Italië alwaar hij op 25 september 1630 stief. Daarmee stierf een groot veldheer, die voor Maurits van Oranje-Nassau een geduchte tegenstander was.

van Loon II,149,2 ; JMP.1953,46 R
Bijzonder attractief exemplaar met een prachtig patina. Zeldzaam.
pr

weight 14,56 ; gold plated lead Ø 56mm.

obv. Crowned bust of King Philippe VI of France right,
wearing regalia, within dotted circle, surrounded by the legend;
✿ PHILIPPUS • SЄXTUS • FRANCORUM • RЄX
rev. Crowned bust of Queen Blanche of Navarre left, with pearl
necklace and earring, wearing regalia, surrounded by the legend;
∷ BLANCA • P : RЄGIS • NAVARRAE • FILIA

Philippe VI (1293 – 22 August 1350), called the Fortunate, the Catholic and of Valois, was the first king of France from the House of Valois, reigning from 1328 until his death in 1350. Philip married twice. In July 1313, he married his cousin Jeanne the Lame of Burgundy, daughter of Robert II, Duke of Burgundy, and Agnes of France, the youngest daughter of King Louis IX of France. After Joan died in 1349, Philippe married Blanche of Navarre (1331-1398), daughter of Queen Jeanne II of Navarre and Philippe III of Navarre, on 11 January 1350. Sooin after their marriage Philippe VI died at Coulombes Abbey, Eure-et-Loir, on 22 August 1350. They had one daughter, Jeanne Blanche of France.

Provenance: Tradart, Brussels at TEFAF, Maastricht 2016 (certificate will be included)

Archive für Medaillekunde III, 14
Slight irregularity at the edge. Rare.
vf/xf

gewicht 79,67gr. ; zilver Ø 67mm.
medailleur: Pieter van Abeele
ontluchtingsgaatje op de rand

vz. Geharnast borstbeeld van Johan Wolfert van Brederode met de
Orde van de Olifant naar rechts, omringd door de tekst; 
JOH•WOLFERDUS•D•D•BRED•COM•NAT•EX•COM•HOLL• DOM•S•D•V•  // 
A•VICE•C•H•T• CONF•  —  BEL•IN•C•MARSCH•G
voluit: JOHANNES•WOLFERDUS•DOMINUS•DE•BREDERODE•COMES•
NATUS•EX•COMITIBUS•HOLLANDIAE• DOMINUS•SUPREMUS•DE•VIANA•
AMEYDA•VICE•COMES•HEREDATARIUS•TRAJECT• CONFOEDERATI•
BELGII•IN•CAMPO•MARSCHALLUS•GENERALIS,
vertaald ; Johan Wolfert, heer van Brederode, geboren graaf uit de
graven van Holland, onafhankelijk heer van Vianen en Ameyde,
erfburggraaf van Utrecht, opperveldmaarschalk der verenigde gewesten 

kz. Kop van een everzwijn naar links, daarboven vlammen, eronder
twee brandende lauriertakken (het blazoen van de familie van Brederode)
omringd door het devies der brederodes  ETSI • MORTUUS • VRIT • CIƆ CICLV •
(hoewel dood, brandt hij , 1655)

Johan Wolfert van Brederode werd op 12 juli 1599 geboren te Vianen als zoon van Floris van Brederode en Theodora de Cock van Haeften. Hij was de 16e heer van Brederode en daarnaast heer van Vianen, Noordeloos, Cloetinge, Haaften, Herwijnen en Ameide. Hij was daarmee een der machtigste edelen van de Republiek. Zijn vader Floris overleed in 1599 op 50-jarige leeftijd. De landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt werd daarop aangesteld als toeziend voogd van de kinderen Brederode. De vermaarde Hollandse familie der Brederodes beweerde af te stammen van het Hollandse gravenhuis en voerden daarom de Hollandse leeuw in hun wapen. Hun stamslot was het kasteel Brederode te Santpoort. De naam verwijst naar een stuk gerooide bosgrond ″brede  roede″, waarop het kasteel werd gebouwd. Ten tijde van de Hoekse- en kabeljauwse twisten in de 15e eeuw werd het diverse malen geplunderd en deels verwoest. De Brederodes weken daarom uit naar hun slot Batestein bij Vianen, alwaar ook Johan Wolfert werd geboren. De vrije heerlijkheid Vianen was in 1414 door huwelijk tussen Walraven I van Brederode en Johanna van Vianen in bezit gekomen van de Brederodes en was na 1492 hun voornaamste verblijfplaats.

Rond 1630, ten tijde van Johan Wolfert, werd het vervallen slot Batestein hersteld en werden grote siertuinen aangelegd richting rivier de Lek in de stijl van het Buitenhof te ′s Gravenhage. Johan Wolfert huwde in 1619 in Mülheim aan de Ruhr, op slot Broich, met Anna Johanna van Nassau-Siegen, een kleindochter van Jan van Nassau, een jongere broer van Willem van Oranje en de stamvader van ons huidige koningshuis. Ze reisden vervolgens per koets naar Wesel, alwaar ze aan boord gingen van het Statenjacht van prins Maurits met de bestemming Vianen. Uit dit huwelijk kwamen vier levensvatbare kinderen voort. Na het overlijden van Anna Johanna in 1636 huwde hij met Louise Christina van Solms-Braunfels, een zus van Amalia van Solms, de vrouw van Frederik Hendrik van Oranje-Nassau. Uit dat huwelijk werden vijf levensvatbare kinderen geboren. Johan Wolfert maakte carrière in het Staatse leger. Hij begon als soldaat op zijn 14de, als 20-jarige was hij bevelhebber van een compagnie infanteristen, in 1623 was hij kolonel, in 1626 werd hij bevorderd tot luitenant-generaal, in 1630 werd hij brigadegeneraal, in 1635 generaal der artillerie en in 1642 uiteindelijk veldmaarschalk. Daarnaast was hij van 1630 tot aan zijn dood in 1655 gouverneur van ′s Hertogenbosch. Naar hem werd, als zwager van stadhouder Frederik Hendrik, het nieuwe vlaggenschip de Brederode uit 1644 van viceadmiraal Witte de With en luitenant-admiraal Maarten Tromp vernoemd.

Op dit schip zou Maarten Tromp in 1653 sneuvelen tijdens de Slag bij Ter Heijde. In 1658 ging het schip ten onder tijdens de Slag in de Sont, waarbij ook vice-admiraal Witte de With sneuvelde. Ondanks zijn hoog-adellijke afkomst en het feit dat hij onder de Oranjes carrière had gemaakt in het leger, was hij goed bevriend met Johan de Witt. Tijdens het Eerste Stadhouderloze Tijdperk (1650-1672) onderdrukte Brederode in 1651 Oranjegezinde relletjes in Dordrecht. Hij betoonde zich een republikein en was als eerste edele van de Ridderschap van Holland een krachtig ondersteuner van De Witt. Onder De Witts leiding werd in 1654 vrede met Engeland (Verdrag van Westminster) gesloten waarbij de leiders van Holland een geheime Acte van Seclusie lieten opnemen die het de Republiek verbood de zoon van stadhouder prins Willem II van Oranje - Willem III - automatisch als stadhouder aan te stellen. De belangrijkste ondersteuners waren De Witt, Cornelis de Graeff, Jacob van Wassenaer Obdam en Brederode. Zijn overlijden op 3 september 1655 was dan ook een klap voor raadpensionaris Johan de Witt, omdat de meerderheid in de Ridderschap prinsgezind was. De mannelijke tak van de familie Brederode stierf in 1679 uit met het overlijden van Johan Wolferts jongste zoon Wolfert, de 18e heer van Brederode. De bezittingen werden door de Staat geconfisqueerd. Familieleden begonnen een rechtszaak die een aantal eeuwen (!) duurde voordat de rechtbank uitspraak deed. Op dat moment was er niemand meer die afstamming kon aantonen en de erfenis wordt sindsdien beheerd door de Staat der Nederlanden. In 1967 werd dit vermogen begroot op 3 miljard gulden. Op dit moment is koning Willem Alexander degene die het vruchtgebruik van dit geld heeft, nadat eerder koningin Wilhelmina, Juliana en Beatrix dit vruchtgebruik verkregen hadden. Net als Wolfert, de laatste mannelijke van Brederode, hebben zij Jan van Nassau als stamvader.

van Loon II, pag.402/389 ; K.P.K. 844 RR
pr

gewicht 77,4gr. ; gegoten en gedreven zilver Ø 70mm.
Plaquettepenning vervaardigd n.a..v. het vertrek van de
Engelse koning Charles II uit Scheveningen op 24 mei 1660.

vz. Geharnaste buste van Charles II naar rechts 
CAROLUS.II.D:G·MAGNAE.BRIT.FRA.ET.HIB.REX
kz. Zicht op vertrek van Engelse vloot uit Scheveningen,
daarboven engel met vaandel “SOLI DEO GLORIA”
(vertaald : Alleen aan God de eer) en spelend op klaroen 
+ IN NOMINE MEO EXALTABITUR CORNU EIUS· PSAL·89·
(vertaald : Zijn hoorn zal in mijn naam verhoogd worden), op schelp de tekst 
“S.M. is uit Hollant van Scheveling afgevaren naer sijn Coninerijken A° 1660 Juni 2”
van Loon II 481/462.2 ; Eimer 210 ; Frederiks 16/16b1 ; Med.Ill. I 455.44 ; Nav.Med.42
pr

Charles II werd op 29 mei 1630 geboren als tweede zoon van de Engelse koning Charles I (1625-1649) en Henriëtta Maria van Frankrijk. In 1637 ontstond er een conflict met de Schotten. De benodigde gelden om de Schotten te kunnen bestrijden werden hem door het parlement echter niet verleend. Hierdoor kwam hij tevens in conflict met de parlementariërs, hetgeen in 1643 uitmondde in een burgeroorlog tussen Republikeinen en Royalisten. Na jarenlange strijd werd Charles in 1647 gevangen genomen. Tijdens een showproces door een illegaal parlement werd hij veroordeeld wegens hoogverraad. Op 30 januari 1649 werd hij onthoofd. Niet in de laatste plaats door invloed van de leider van de Republikeinen, Oliver Cromwell. Zijn zoon Charles was in 1646 al gevlucht naar Frankrijk. Ook verbleef hij regelmatig in s’Gravenhage. Zijn zus Maria was immers met stadhouder Willem II gehuwd. Na de dood van zijn vader werd hij in 1649 officieel tot koning van Engeland uitgeroepen, als Charles II, maar de uiteindelijk macht lag bij Oliver Cromwell. In 1651 deed hij vanuit Frankrijk een aanval op Engeland, om zijn troon in macht te herstellen. In de slag bij Worchester werd hij echter verslagen en moest hij weer vluchten. Thans vestigde hij zich o.a. enkele jaren in Brugge (1656-1658) en was daar actief lid van diverse schuttersgilden. Oliver Cromwell werd na zijn overlijden in 1658 opgevolgd door zijn onervaren zoon Richard Cromwell. Dit was geen succes en in 1660 werd de verbannen koning Charles II teruggeroepen door het Engelse parlement om de regering weer over te nemen. Zijn koningschap werd dus in ere hersteld. Zijn terugtocht ondernam hij op 24 mei 1660 vanuit Scheveningen. 
Pieter van Abeele heeft deze historische gebeurtenis vastgelegd op deze plaquettepenning. Vreemd genoeg vermeld hij 2 juni als vertrekdatum, maar geschiedschijving verteld ons dat het vertrek op 24 mei plaats vond. 

De regering van Charles II (1660-1685) kende vele tegenslagen en was zeker geen onverdeeld succes.Er was voortdurend een tekort aan geld, er werden twee oorlogen uitgevochten met de Republiek der Zeven Provinciën, waarbij een deel van de Engelse vloot werd vernietigd ( Tocht naar Chatham door Michiel de Ruyter in 1667 ), in 1665 brak de pest uit, in 1666 werd een groot deel van Londen verwoest tijdens de Grote Brand. Charles II stierf op 6 februari 1685 aan een beroerte en werd opgevolgd door zijn katholieke broer James II.

On 4 April 1660, Charles II issued the Declaration of Breda, in which he made several promisis in relation to the reclamation of the crown of England. Monck organized the Convention Parliament. which met for the first time on 25 April. On 8 May it proclaimed that King Charles had been the lawful monarch since the execution of Charles I on 30 January 1649. “Constitutionally”, it was as if the last nineteen years had never happened. Charles returned from his exile, leaving the Hague on 23 May, departing at Scheveningen on 24 May and landing at Dover on 25 May. He entered London on 29 May, his birthday. To celebrate his return to his Parliament, 29 May was made a public holiday, popularly known as Oak Apple Day. He was crowned at Westminster Abbey on 23 April 1661.

The medailleur Pieter van Abeele mentions 2 June as the day of depature from Scheveningen, however this is not was history tells us. He left Scheveningen at 24 May.

gewicht 46,58gr. ; zilver Ø 50mm.

vz. Borstbeeld van Geeraardt Brandt de Jonge naar rechts  GEERAARDT
BRANDT DE JONGE G. VI APR. MDCLVII. O. XXI DEC. MDCLXXXIII
kz. Zicht op de stad Rotterdam  O LICHT VOL GEEST,O GEEST VOL VIER,
WAT STAAT UW ONDERGANG ONS DIER.

Geraardt Brandt de Jonge was remonstrants predikant te Rotterdam. Hij was een belangrijke schrijver van Nederlandse kerkelijke geschiedenis,maar schreef daarnaast ook over het levensverhaal van Michiel Adriaansz.de Ruyter. 

Geraardt Brandt de Jonge was Arminian preacher in Rotterdam. He was an important writer of Dutch religious history, but also wrote about the life story
of Michael Adriaansz.de Ruyter.

van Loon III,187/177 ; KPK.1330 R
zeer attractief exemplaar met een mooi patina
pr

gewicht 71,41gr. ; zilver Ø 67mm.
medailleur: Johannes Lutma jr.
ontluchtingsgaatje op de rand

vz. Gedrapeerd borstbeeld van Joost van den Vondel, licht naar rechts
gewend, binnen een lauwerkrans frontaal gebonden met een lint waarop
de tekst; JOOST / VAN / DEN / VONDEL / Gest. 5 Feb / 1679
kz. Rijzende zwaan met gespreide vleugels staande naar rechts binnen
een lauwerkrans gebonden met een lint waarop de tekst;
SLants / Oudste en / Grootste / Poeet / Geb. 17 nov. / 1587

obv. Draped bust of Joost van den Vondel, slightly turned to
the right, within a laurel wreath tied with a ribbon with the text;
JOOST / VAN / DEN / VONDEL / Gest. 5 Feb / 1679
rev. Rising swan with spread wings standing to the right
within a laurel wreath tied with a ribbon with the text;
SLants / Oldest and / Greatest / Poet / Born 17 Nov. / 1587

A very rare hollow cast or ′plaquettepenning′, usual blowhole on edge.
The reverse refers to Vondel′s nickname ′The Batavian Swan′.

Van Loon III 283/264.2 ; Fred. 21a (afb. 116/117) ;
Weiler 1223 ; KPK 1293  RR
very attractive specimen with excellent details
xf

gewicht 35,71gr. ; zilver Ø 45mm.
door G.Hautsch

vz. Hercules met de medaillons van koning-stadhouder Willem III van Oranje-Nassau
en hertog Maximiliaan Emmanuel von Bayern PROPVGNATORIBVS ORBIS,
in de afsnede TESTANTVR FACTA TRIVMPH·
kz.Zicht op de stad Namen met haar fortificaties  NON AVRO,VIRTVTE DVCVM,
in de afsnede NAMVRCVM RECEPTVM MDCVC,
met randschrift  : REX ANGLVS FVSO GAVDENT BAVARVSQVE NAMVRCO

Siege and recaptue of the city of namur by King Williams III of Orange-Nassau in 1685.·

Het beleg van Namen in 1695 was het tweede beleg van de stad in de Negenjarige Oorlog. Op 30 juni 1692 hadden Franse troepen onder bevel van de maarschalk van Luxemburg de stad ingenomen. Koning Lodewijk XIV van Frankrijk was bij deze aanval in de Zuidelijke Nederlanden aanwezig. Menno van Coehoorn had de verdedigingswerken verbeterd en de citadel verstrekt, maar dit was niet voldoende gebleken. Onmiddellijk na de verovering had Vauban nog verdere perfectioneringen aangebracht. Namen was zo de belangrijkste verstreking in de Zuidelijke Nederlanden geworden. Drie jaar later deed de Liga van Augsburg een poging om Namen terug in te nemen. Op 2 juli 1695 sloegen de coalitietroepen het beleg van stad en citadel, aangevoerd door koning-stadhouder Willem III van Oranje-Nassau en hertog Maximilian II Emanuel von Bayern, landvoogd van de Spaanse Nederlanden. Op 3 augustus bood maarschalk Louis François de Boufflers aan de stad over te geven, mits hij een staakt-het-vuren van zes dagen kreeg en zich volledig in de citadel mocht terugtrekken. De belegeraars gingen daarop in, sloten een verdrag af en bezegelden het met de uitwisseling van gijzelaars. Het verdrag werd uitgevoerd en de gijzelaars vrijgelaten, waarna de gevechten hernamen. De maarschalk van Villeroy, pas aangesteld als bevelvoerder van Lodewijks Armée de Flandre, deed een poging om de geallieerden af te leiden door Brussel te bombarderen. Deze operatie had niet het gehoopte effect. Het leger van Villeroy bleek vervolgens niet in staat de omsingeling te doorbreken. Op 5 september 1695 gaf Boufflers zich over. Hij had 8.000 van zijn 13.000 manschappen verloren. De geallieerden telden 12.000 slachtoffers.

van Loon IV 143/203.1;Med.Ill.139.395 R
zfr+

gewicht 3,16gr. ; zilver Ø 20,5mm.
ontwerper/medailleur: Jan Luder (1648-1719)
plaats van vervaardiging: Amsterdam of Londen

vz. Caritas reikt haar linkerhand aan knielende moeder met kind,
in de rechter houdt zij een olijftak, vogel (duif?) staande links van
haar, omringd door de tekst;
DE BARMHERTIGHEYD ROEMT TEGEN HET OORDEEL
kz. Brandend altaar waarop wapentuig wordt verbrand, aan de
voorkant van het altaar een zeemeerman en zeemeermin die
het wapen van Muiden omhoog houden, daaronder 1697, omringd
door de tekst; DE VREEDE TOT  RYSWYK GESLOOTEN

obv. Caritas (Mercy) extends her left hand to a kneeling mother
and child, in her right she holds an olive branch, a bird (dove?)
standing to her left, surrounded by the legend;
DE BARMHERTIGHEYD ROEMT TEGEN HET OORDEEL
rev. Burning altar on which weapons are burned, at the front of
the altar a merman and mermaid holding up the coat of arms of
Muiden, below that 1697, surrounded by the legend;
DE VREEDE TOT RYSWYK GESLOOTEN.

Het Vredesverdrag van Rijswijk, ondertekend op 20 september 1697 tussen vertegenwoordigers van Frankrijk en de Grote Alliantie, maakte een einde aan de negenjarige oorlog (1688-1697) tussen deze partijen. Het was een groot conflict tussen Frankrijk onder koning Lodewijk XIV en de Grote Alliantie, waartoe Engeland, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, het Heilige Roomse Rijk, Spanje en andere Europese mogendheden behoorden. Het was meer een wapenstilstand dan een duurzame vrede. Het slaagde er niet in de kwestie van de Spaanse opvolging aan te pakken, die Europa al snel in een nieuwe grote oorlog zou storten. Lodewijk XIV′s behoud van Straatsburg en andere strategische overwinningen toonden aan dat Frankrijk een machtige en ambitieuze macht in Europa bleef.

Een groot aantal medailleurs vervaardigde penningen ter herinnering aan deze gebeurtenis, waaronder Jan Luder, die hiertoe opdracht kreeg van het stadsbestuur van Muiden (Holland). Deze opmerkelijk kleine penning had een vrij unieke functie: hij werd uitgereikt aan de deelnemers aan de loterij in Muiden dat jaar die de pech hadden geen andere prijzen te winnen, dus bij wijze van troostprijs. Er zijn zes verschillende paren stempels bekend, vooral variërend in de positie van de vogel en andere kleine details.

The Peace Ttreaty of Rijswijk, signed on the 20th of September 1697 between representatives of France and the Grand Alliance, made an end to the nine years′ war (1688-1697) between these parties. It was a major conflict between France under King Louis XIV and the Grand Alliance, which included England, the Dutch Republic, the Holy Roman Empire, Spain, and other European powers. It was more of a truce than a lasting peace. It failed to address the issue of the Spanish succession, which would soon plunge Europe into another major war. Louis XIV′s retention of Strasbourg and other strategic gains demonstrated that France remained a powerful and ambitious force in Europe.

A large amount of medalists fabricated medals commemorating this event, including Jan Luder, who was commissioned to do so by the city council of Muiden (North Holland). This remarkably small medal had a rather unique function: it was given to the participants of the Lottery in Muiden that year that were unfortunate enough to not draw any other prizes, so as a consolation prize. Six different pairs of dies are known, chiefly differing in the position of the bird and other minor details.

Med. Ill. II 175.464 ; van Loon IV, 190/248.2 ;
Pax (coll. le Maistre) 342 ; KPK 1853 ; DPR 2473 ;
Saunders/Vanhoudt 1697-15
attractief exemplaar met een mooi patina
zfr à zfr+

weight 14,43gr. ; copper 32mm.
made by Von Hedlinger.

obv. Three shield of the Swedish, Goten and Wenden, composed
around polar star with rays and three crowns between 
*SPLENDOREM  SPLENDOR ADAVGET 
rev. SIGLAE• / EXPLICATAE• / F• FILIVS• F• FRATER• / N• NEPOS• E•
ELECTVS• / C• CORONATVS• / M• MORS NATVRALIS / M• VIOLENTA•

cf. Felder 107
Almost uncirculated lustrous medal. Rare.
xf/unc

gewicht 10,21gr. ; zilver Ø 33mm.
door G.Marshoorn

vz. Buste van Willem Karel Hendrik Friso (Willem IV) naar rechts
W.C.H.F.PR.VAN ORANJE EN NASSAU., onder borstbeeld G.MARSHOORN.
kz.  Gekroond stadswapen van Haarlem gehouden door twee leeuwen, daaronder
de tekst  VOOR HAARLEMS / BURGERY. DIE / FRIZO. VRY EN / BLY.STADHOUDER /
VAN ONS LAND. / ONTVING MET HART / IN HAND / 17 5/12 47 P.M / G.M.

Deze penning werd uitgereikt aan leden van de Haarlemse Schutterij. Dit als dank voor
het feit dat de schutterij de stadhouder hadden binnengehaald, voor hem had geparadeerd
en hem uitgeleide hadden gedaan.

Vervolg van Loon 249 ; KPK.2799
pr

gewicht 14,23gr. ; brons Ø 41mm.

vz. Willem Karel Hendrik Friso (Willem IV) te paard naar links op ondergrond,
een geheven zwaard in zijn rechterhand houdend, daaronder MAY•3.1747,
omringd door de tekst; WIL•CAR•HEN•FRIZO•PRINCE•V•ORANJEN•&• NASSAU
kz. Generaliteitswapen omgeven door de wapens der zeven verenigde provinciën,
daaronder 7 / PROVINTIEN, omringd door de tekst; STADHOUDER•ADMIRAAL
& KAPITEYN•GENERAAL•VAN

Deze penning werd geslagen naar aanleiding van zijn benoeming tot erfstadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën op 3 mei 1747. Daarmee kwam een einde aan het Tweede Stadhouderloze Tijdperk (1702-1747) en werd hij de eerste erfstadhouder van de Republiek. Aanleiding was de dreigende oorlog met Frankrijk, waardoor men in paniek toch weer om een Oranje riep. Naast stadhouder werd Willem tevens benoemd tot kapitein-generaal en admiraal-generaal van de Republiek. Door een val van zijn paard in 1717 in de tuin van paleis Soestdijk kampte Willem IV met een zwakke gezondheid. Hij overleed in Paleis Huis ten Bosch (′s-Gravenhage) op 22 oktober 1751.

vervolg van Loon 235 ; KPK.2779
zfr/pr

gewicht 14,87gr. ; brons Ø 39mm.
draagoogje op 12 uur

vz. Borstbeeld van Willem Karel Hendrik Friso (Willem IV) naar links,
daaronder lint met de tekst; :HET•VADERLAND⋮, omringd door de tekst;
WIL•CAR•HEN•FRISO•PR•VAN•ORANJE•EN•NASSAU
kz. Klimmende gekroonde Nederlandse leeuw met geheven zwaard in de
rechterklauw en pijlenbundel in de linker lopend naar links op ondergrond,
daaronder in afsnede; VOX•POPULI•VOX•DEI / 1747 tussen bladormenten,
omringd door de tekst; STAD•GEN•DER•VEREENIGDE•NEEDERLANDEN

Deze penning werd geslagen naar aanleiding van zijn benoeming tot erfstadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën op 3 mei 1747. Daarmee kwam een einde aan het Tweede Stadhouderloze Tijdperk (1702-1747) en werd hij de eerste erfstadhouder van de Republiek. Aanleiding was de dreigende oorlog met Frankrijk, waardoor men in paniek toch weer om een Oranje riep. Naast stadhouder werd Willem tevens benoemd tot kapitein-generaal en admiraal-generaal van de Republiek. Door een val van zijn paard in 1717 in de tuin van paleis Soestdijk kampte Willem IV met een zwakke gezondheid. Hij overleed in Paleis Huis ten Bosch (′s-Gravenhage) op 22 oktober 1751.

vervolg van Loon 239 ; KPK.2783
Geslagen met gebrekking keerzijdestempel.
zfr+

gewicht 10,61gr. zilver Ø 32mm.
medailleur Nicolaas van Swinderen

vz. De Prins als Ulysses, staande tussen zijn zoon Telemachus en zijn gunsteling
Eumenes. Rechts van de Prins een gebouw met gaanderijen, daaronder initialen
maker NVS (Nicolaas van Swinderen). Links op de achtergrond een antieke
dubbele poort. In de buitencirkel de tekst; VETEREM DOMINUM VIDETIS
ULYSSEM, in de afsnede SUUM CUIQUE.
kz. Raadhuis van de stad Veere, op de versierde pui staat de Stadhouder,
links en rechts bevlagde huizen. Voor het Raadhuis staat een juichende menigte,
daaronder in de afsnede het wapen van de stadhouder tussen MDC - CLI.
In de buitencirkel de tekst; ❀ STUDIUM MENTEMQUE MEORUM ❀
FID CIV VLISSING & VERA.

vervolg Van Loon 317/318, pl.XXVIII 298 ; KPK.2951
Minieme randoneffenheid. Exemplaar met een voortreffelijk patina. Zeer attractief.
pr/unc

weight 143,09gr. ; silver 67mm.
Commemorating the Academia de San Carlos de Mexico. By Geronimo A. Gil. Struck 1788.

obv. Draped bust right, wearing a sash and the Order of the Golden Fleece
* CAROLUS * III * HISPANIARUM * ET * INDIARUM * REX * //
MEXICANA * ACADEMIA * FUNDATORI * SUO
rev. The elaborate sepulcher of Carlos III; in exergue, * EXTINCTUS * //
* AMABITUR * IDEM * in two lines (″Although deceased, he is still loved″).
QUI * INGENUAS * * REVOCAVIT * ARTES * (″Who renewed the Liberal Arts″).

The sepulcher of Carlos III is located at The Royal Seat of San Lorenzo de El Escorial, which was built by King Philip II of Spain for several purposes, one being the final resting place of the Kings of Spain. The complex includes a palace, basilica, monastery and library. The Royal Crypt is located beneath the basilica and convent. There are two separate Pantheons containing the remains: The Pantheon of Kings contains the remains of Kings and Queens, who were also mothers of Spanish Kings; and The Pantheon of Infantes is the resting place of other members of the Royal Family. Initially, the remains are taken to one of two decaying chambers (pudridero), where they are placed into a leaden urn and remain for 20 to 30 years. These urns are then interred into the marble sepulchers, or tombs, in either the Pantheon of Kings or the Pantheon of Infantes.

Grove C.137 ; ref. Collection Fonrobert 6398 RR
Minor edge nick. Very rare medal with attractive toning.
good xf

weight 8,69 gr. ; silver Ø 29mm.

obv. Head of Pallas Athene right
rev. SOCIETE LIBRE D EMULATION A ROUEN,
ETABLIE LE VI NOVEMBRE MDCCC.

xf-/vf+

weight 18,19gr. ; silver Ø 34mm.

obv. Laureate head of Napoleon to right, signature ANDRIEU F. below,
around NAPOLEON EMP. ET ROI
rev. Bull butting left, ANDRIEU F. on truncation, COMMERCE DE LA
BOUCHERIE DE PARIS above, SOUS L′ADMINISTRATION DE COMTE
DUBOIS PRÉFET DE POLICE 1810 in exergue

Bramsen 1076 ; Mitchiner 3810
Beautiful medal with patina.
unc-

weight 24,49gr. ; lead Ø 42mm.
designed by Gayrard, produced by Durand

obv. Bust of Galilaeus Galilaei to right  GALILAEUS GALILAEI,
GAYRARD F. below bust.
rev. Plain, with collection number written with ink

Galileo Galilei (15 February 1564 – 8 January 1642) was an Italian polymath. Galileo is a central figure in the transition from natural philosophy to modern science and in the transformation of the scientific Renaissance into a scientific revolution.Galileo studied speed and velocity, gravity and free fall, the principle of relativity, inertia, projectile motion and also worked in applied science and technology, describing the properties of pendulums and ″hydrostatic balances″, inventing the thermoscope and various military compasses, and using the telescope for scientific observations of celestial objects. His contributions to observational astronomy include the telescopic confirmation of the phases of Venus, the discovery of the four largest satellites of Jupiter, the observation of Saturn′s rings (though he could not see them well enough to discern their true nature) and the analysis of sunspots. Known for his work as astronomer, physicist, engineer, philosopher, and mathematician, Galileo has been called the ″father of observational astronomy″, the ″father of modern physics″, the ″father of the scientific method″, and even the ″father of science″.

Some minor rim nicks
vf+

weight 13,42gr. ; 30x30mm.
xf-/xf+

gewicht 14,14gr. ; zilver Ø 35mm.
Zilveren penning geslagen t.g.v. de uitvinding van de
boekdrukkunst door Laurens Jansz. Coster in 1423.
door De Vries & Zn.

vz. Graftombe tussen bomen, daaronder gekroond stadswapen van
Haarlem gehouden door twee leeuwen.
kz. Krans met daarbinnen TER EERE VAN LOURENS  JANSZ. KOSTER.
UITVINDER DER BOEKDRUKKUNST DOOR BURGEMEESTER EN
RADEN DER STAD HAARLEM OP HET IV EEUWGETYDE MDCCCXXIII

Dirks 215 ; Jehne 25
pr

weight 22,37gr. ; silver Ø 41mm.
medalist: J. J. Neuss & August Neuss

obv. The coats of arms of Prussia and Austria surrounded by the
37 coats of arms of the federal states within round border, surrounded
by the legend; VEREINT Z. EINEM BILDE, VEREINT Z. SCHIRM U.WEHR
SO STEHN D. WAPPENSCHILDE, GEDRAENGT IM KREIS UMHER / 1840
rev. Germanic warrior stands on a pile of militaria, 
signed JJ NEUS DIR - A. NEUSS F., surrounded by the legend;
EIN MANN, EIN BUND, EIN FREIES DEUTSCHES VOLK

The reverse shows us an armed Germanic warrior with the symbol of the bundle of rods in his arms at the base of the German Confederation; the wars of liberation of 1813/15 against Napoleonic France. At that time, the German states, led by Prussia and Austria, in alliance with Russia and Great Britain had driven the French emperor from German soil and forced him to abdicate in two campaigns in France. The German state is thus triumphant on arms and field signs with the imperial eagle of Napoleon.

Slg. Wurzbach 1630 ; Joseph und Fellner 1837 ;
Slg. Marienburg 4222 ; Numista 194449
a few minor edge nicks
xf-

25 jarig ambtsjubileum (1839 - 1864) van Nicolaas Pieter Jacob Kien
als burgemeester van Utrecht
medailleur; David van der Kellen
gewicht 137,38gr. ; brons Ø 65mm.

vz. Borstbeeld van Nicolaas Pieter Jacob Kien naar links
MR. NICOLAAS PIETER JACOB KIEN. Onder het borstbeeld D. VAN DER KELLEN F.
kz. XXI MAART MDCCCXXXIX - DEN BURGEMEESTER VAN UTRECHT ERKENTELIJKHEID GENEGENHEID HULDE - XXI MAART MDCCCLXIV. binnen eikenkrans

Nicolaas Pieter Jacob Kien werd op 19 april 1800 geboren te ′s Hertogenbosch als zoon van Jacob Kien en Elisabeth Hester van Adrichem. Hij stamt uit een geslacht van bestuurders; zijn grootvader Nicolaas Kien was al eerder een aantal keer burgemeester van Utrecht geweest en zijn vader was schepen in ′s Hertogenbosch. Kien studeerde rechten aan de Universiteit van Utrecht, promoveerde in 1825 en vestigde zich in Utrecht als advocaat. Met een onderbreking in 1831, waarin hij als kapitein van de schutterij deelnam aan de Tiendaagse Veldtocht, vervulde hij diverse publieke functies; lid van het kiescollege (1829), wethouder van Utrecht (1838), burgemeester van Utrecht (1839-1878), Lid van de Tweede Kamer (1845-1848), lid van de Provinciale Staten (1850), lid van de Tweede Kamer (1858-1875). Hij bleef zijn gehele leven ongehuwd en het was opmerkelijk dat hij carrière maakte want men zag hem vaak de zusters van betaalde liefde bezoeken, waardoor zijn reputatie niet vlekkeloos was. Ondanks al zijn werkzaamheden was hij bijna veertig jaar burgemeester van de stad Utrecht. In die jaren gold hij als een conservatief regent; hij was eigenzinnig, heerszuchtig en niet geliefd bij het volk. Onder zijn leiding zijn er veel oude stadsmuren en -poorten gesloopt. Velen zagen hem graag vertrekken en het is tekenend dat er naar Kien in de stad geen straat of plein vernoemd is. Hij overleed te Laken op 17 juli 1879.

Zwierzina 4
pr

weight 7,49gr. ; copper Ø 28mm.

obv. A BAS / LES / VOLEURS!, surrounded by the legend;
BRUXELLES, 22 NOVEMBRE 1871  ★
rev. A BARA, surrounded by the legend; LES HONNÈTTES GENS RECONNAISSANTS  ★

Protest of the Liberals led by Bara against the Catholic government of d′Anethan.

some light scratches
xf-

gewicht 25,04gr ; zilver 925/1000 ; Ø 38mm.
geslagen in ′s Rijks Munt te Utrecht
gladde rand

“175 jarige herdenking van de Slag bij Waterloo 1815-1990”

“175th anniversary of the Battle of Waterloo 1815-1990”

proof

gewicht 5,38gr ; zilver Ø 22,5
kartelrand

vz. Gekroond portret van Beatrix naar links, omringd door de tekst:
KONINGIN BEATRIX•GOD ZIJ MET ONS
kz. Gekroond Nederlands wapen, daaronder • 10 •, geflankeerd door
1980 - 1990 en het munt- en muntmeesterteken, omringd door de tekst;
KONINKRIJK DER NEDERLANDEN

Geslagen in ′s Rijks Munt te Utrecht t.g.v. het
10-jarig regeringsjubileum van koningin Beatrix.

proof

gewicht 9,96gr ; zilver Ø 26
gladde rand

Geslagen in ′s Rijks Munt te Utrecht t.g.v. het
zilveren regeringsjubileum van koningin Beatrix.

“Silver Jubilee of reign queen Beatrix”

proof

gewicht 9,18gr ; koper-nikkel Ø 30mm
muntteken: mercuriusstaf
muntmeesterteken: Pijl en boog
(Drs. Chr. van Draanen)
randschrift: DEN COOMAN TOT OEGH EN DEN MERCK

Geslagen in ′s Rijks Munt te Utrecht m.b.t. het 400-jarig
bestaan van vuurtoren ″de Brandaris″ (1594-1994).

Numista 31620
unc

gewicht 15,42gr ; koper-nikkel Ø 33mm
muntteken: mercuriusstaf
muntmeesterteken: Pijl en boog
(Drs. Chr. van Draanen)
gladde rand

Geslagen in ′s Rijks Munt te Utrecht m.b.t. de
85ste verjaardag van prinses Juliana (1909-1994)

Numista 436602
unc

gewicht 33,02gr. ; verguld koper Ø 40mm.
uitgave van Göde Bayerisches Münzkontor
Penning m.b.t. de Europese Unie.
Numista 219021
proof

gewicht 11,90gr. ; koper-nikkel Ø 30mm.
uitgave van Göde Bayerisches Münzkontor

Penning m.b.t. de Europese Unie en de aanstaande invoering van de euro.

Numista 51502
proof

gewicht 0,8gr. ; goud 585/1000 ; Ø 13,5mm.
uitgave van de firma Göde
gladde rand

vz. Landkaart van Europa met daarvoor de Europse vlag geplaatst,
binnen een gladde cirkel, daarboven de tekst: EUROPA
kz. Opengeslagen schakist met daarbinnen zakken met geld, links daarvan
merkteken van de uitgever van deze penning en 585, binnen een gladde cirkel,
omringd door de tekst; HÆC AVTEM QVÆ PARASTI CVIVS FRVNT

Deze gouden penning memoreert de topconferentie van Madrid in 1995 toen werd besloten dat de toekomstige munteenheid ′euro′ zou gaan heten. Op 1 januari 1999 werd de euro ingevoerd als giraal betalingsmiddel en vanaf 1 januari 2002 deed de euro haar intrede in het algemene betalingsverkeer binnen de EU, waarbij de bestaande valuta van de lidstaten werden afgeschaft.

This gold medal commemorates the Madrid top conference in 1995 when it was decided that the future currency would be called ′euro′. On 1 January 1999, the euro was introduced as a non-cash payment method and from 1 January 2002, the euro entered general payment transactions within the EU, with the existing currencies of the Member States being abolished.

Numista 197568
gepolijste stempels (proof ; PP)

gewicht 0,48gr. ; goud 585/1000 ; Ø 13,5mm.
uitgave van de firma Göde
gladde rand

vz. Landkaart van Europa met daarvoor de Europse vlag geplaatst,
binnen een gladde cirkel, daarboven de tekst: EUROPA
kz. Opengeslagen schakist met daarbinnen zakken met geld, links daarvan
merkteken van de uitgever van deze penning en 585, binnen een gladde cirkel,
omringd door de tekst; HÆC AVTEM QVÆ PARASTI CVIVS FRVNT

Deze gouden penning memoreert de topconferentie van Madrid in 1995 toen werd besloten dat de toekomstige munteenheid ′euro′ zou gaan heten. Op 1 januari 1999 werd de euro ingevoerd als giraal betalingsmiddel en vanaf 1 januari 2002 deed de euro haar intrede in het algemene betalingsverkeer binnen de EU, waarbij de bestaande valuta van de lidstaten werden afgeschaft.

This gold medal commemorates the Madrid top conference in 1995 when it was decided that the future currency would be called ′euro′. On 1 January 1999, the euro was introduced as a non-cash payment method and from 1 January 2002, the euro entered general payment transactions within the EU, with the existing currencies of the Member States being abolished.

gepolijste stempels (proof ; PP)
Numista 197568var.

gewicht 10,36gr ; koper-nikkel Ø 30mm
gladde rand
muntteken: mercuriusstaf
muntmeesterteken: Pijl en boog met ster
(E.J. van Schouwenburg, 2000)

Geslagen in ′s Rijks Munt te Utrecht m.b.t. de Lekpoort in Vianen.

unc

gewicht 9,28gr ; koper-nikkel Ø 30.mm
gladde rand

Geslagen in ′s Rijks Munt te Utrecht m.b.t. schilderij ″de Nachtwacht″,
geschilderd door Rembrandt van Rijn  1642.

prooflike unc

gewicht 25,04gr ; zilver 925/1000 ; Ø 38,5mm
gladde rand

Geslagen in te Utrecht t.g.v. het huwelijk van prins Willem-Alexander
met Maximia Zorreguieta op 2 februari 2002.

Numista 425178
proof